Een slimme snelweg , ook wel een hightech highway genoemd, is een snelweg die voorzien is van allerlei technologische innovaties. Deze innovaties bevinden zich langs de snelweg, bijvoorbeeld in de vorm van slimme verkeersborden, maar kunnen ook in het wegdek zelf zitten. Hierdoor kan de slimme snelweg allerlei informatie verzamelen en zelfs communiceren met het verkeer wat er overheen rijdt.

Maar waarom hebben we die slimme snelwegen eigenlijk nodig? Wat kunnen we er mee? Er zijn meerdere antwoorden op deze vraag. Zo zijn moderne auto's in toenemende mate elektronische informatieplatforms die meer en meer de taken van de bestuurder overnemen. Om dit te kunnen doen zijn deze autonome auto’s uitgerust met elektronica, radartechnologie en sensoren, die voortdurend communiceren met de weg en het verkeer. Met deze techniek kan een zelfrijdende auto bijvoorbeeld zijn positie op de weg bepalen, met behulp van speciale bakens die langs de snelweg staan. Vergelijk het maar een beetje met een landingsbaan op een vliegveld.

Dat klinkt allemaal leuk, maar voorlopig rijden er nog weinig mensen in een zelfrijdende auto. Dus waarom zouden we het aantal kilometers van deze hightech highways in de toekomst uit gaan breiden? Omdat deze snelwegen oplossingen kunnen bieden voor knelpunten in de huidige verkeerssituatie. Zo kunnen slimme snelwegen bijdragen aan energiebesparing, het fileleed verminderen en zelfs het aantal verkeersdoden verlagen.

Slimme snelwegen in Nederland

Best nuttig dus, zo’n slimme snelweg. Een mooi voorbeeld van zo’n stukje slimme snelweg in Nederland is de rijksweg N329 bij het Brabantse Oss. Deze weg begon ooit als een idee van de ontwerper Daan Roosegaerde, die een weg bedacht waar duurzaamheid, veiligheid en beleving voorop stonden. Hij gebruikte daarbij innovatieve materialen en technieken die nog niet eerder in een snelweg zijn toegepast. Door het toepassen van Glow-in-the-dark belijning, interactief licht, dynamische verf en een Electric Priority Lane is zo een uniek stukje snelweg ontstaan.

Zo kan de belijning dankzij de speciale verf oplichten in het donker, waardoor automobilisten de begrenzing van de rijbanen goed kunnen zien. Deze speciale belijning laadt zichzelf overdag op en gebruikt die energie weer om licht te geven als het donker is. Dit is met name een duurzaam alternatief voor wegen waar nu geen verkeersverlichting aanwezig is, zoals provinciale B-wegen.

In het wegdek van deze slimme snelweg zijn sneeuwvloksymbolen verwerkt die aangeven wanneer er gladheid kan ontstaan door vorst. Zie je de sneeuwvlokken verschijnen, dan kun je thuis meteen even checken of je winterbanden nog in goede conditie zijn.

De verlichting van de N329 is ook iets bijzonders, want deze gebruikt de luchtverplaatsing van langsrijdende auto’s voor verlichting van de weg. Als een automobilist arriveert, gaan de lampen steeds feller branden. Is de auto gepasseerd, dan dimt het licht weer. Tenslotte is er voor elektrische auto’s een aparte weghelft gemaakt, waar de auto’s zichzelf kunnen opladen tijdens het rijden. Dat scheelt weer een ritje naar de laadpaal. Al deze maatregelen samen zorgen zo voor een elektriciteitsbesparing.

Zonneweg wekt energie op

Ondanks dat de aanleg van de slimme snelweg N329 een pilotproject was, zet de aanleg van slimme snelwegen in Nederland nog niet echt door. Er worden wel diverse proefprojecten opgestart met steeds weer andere innovaties. Zo is een van de meest recente innovaties de zonneweg. Dit is een weg van glas met zonnepanelen. LED-lampen en microprocessoren. Het glazen wegdek slaat zonne-energie op die gebruikt kan worden om ’s winters de weg te verwarmen, of voor het tonen van waarschuwingen op het wegdek. Het bedrijf Solar Roadways heeft een subsidie ontvangen voor de bouw van een prototype. Wij zijn eigenlijk wel benieuwd naar de lengte van de remweg op deze glazen weg en of er nog speciale autobanden nodig zijn om op het glas te rijden. De toekomst zal het leren.

Slimme snelweg A58

We blijven nog even in Brabant, waar een ander groot project rondom slimme snelwegen op stapel staat, namelijk de verbreding van de A58 tussen Tilburg en Breda. Deze weg moet de slimste van Europa worden, dus aan ambitie geen gebrek. Wegbeheerder Rijkswaterstaat wil de doorstroming op deze weg verbeteren en tegelijkertijd de weg geschikt maken voor zelfrijdende auto’s en vrachtwagens die in de toekomst op de weg komen.

Op deze weg zullen coöperatieve intelligente transportsystemen (C-ITS) toegepast worden. Weggebruikers communiceren via deze systemen met elkaar waardoor real time rijadvies mogelijk is. Data van weggebruikers, bakens en sensoren wordt met elkaar verbonden en geïnterpreteerd. Via snelle dataoverdracht worden de gegevens daarna teruggestuurd naar slimme verkeerslichten, wegkantsystemen en kruispunten om de doorstroming te verbeteren.

Heeft de slimme snelweg toekomst?

Bij de aanleg van nieuwe snelwegen in Nederland zal er in de toekomst steeds meer technologie in en om de snelweg verwerkt worden. Kennen we nu vooral de matrixborden en camera’s, in de toekomst komen daar heel wat innovaties bij die moeten zorgen voor minder files en veiligere snelwegen.

De zelfrijdende auto komt er ook aan en voor het functioneren van deze auto’s is het belangrijk dat er een goed 5G-netwerk aanwezig is dat een vlotte communicatie met en tussen zelfrijdende auto’s mogelijk maakt. Als een zelfrijdende auto remt en de auto erachter krijgt dit te laat door, dan kan dit leiden tot een botsing. Vandaar dat een snel netwerk langs de snelweg heel belangrijk is.

Conclusie

Er lijkt dus in Nederland wel een toekomst te zijn voor slimme snelwegen, al is het alleen maar om de informatievoorziening rondom de snelwegen te verbeteren om zo de doorstroming te optimaliseren. Niemand vindt het tenslotte leuk om elke dag weer in de file te staan. Slimme snelwegen passen bovendien in een duurzame toekomst, omdat ze door het gebruik van slimme innovaties energie kunnen besparen en zelfs energie kunnen opwekken. Tot 2031 moet er nog 1.000 kilometer nieuw asfalt aangelegd worden waarbij nieuwe techniek wordt ingezet die de doorstroming moet verbeteren. Houd de komende jaren dus je ogen goed open, want wie weet word je onderweg verrast door oplichtende wegmarkering of zonnepanelen in het wegdek.