De laatste jaren hebben autofabrikanten en nieuwe techbedrijven voortdurend het nieuws gehaald met hun ambitieuze voorspellingen over autonome auto’s. Als doel werd steeds 2020 genoemd, dan zouden er zeker miljoenen autonome voertuigen rondrijden. Niet alleen van techgiganten zoals Google en Uber, maar ook Toyota, General Motors en Honda zouden dit doel dan wel bereikt hebben. Maar het derde decennium is begonnen, en we moeten nog steeds bijna alles zelf doen in de ochtendspits. Achterin een zelfrijdende auto zitten terwijl je alvast wat werk kan verrichten zoals de Guardian in 2015 voorspelde zit er niet in.
Deze ontwikkelingen zorgen voor compleet nieuwe voorspellingen. Zo maakte Volkswagen begin januari bekend dat volledig autonome voertuigen er wellicht nooit zullen komen. De oprichter van Apple, Steve Wozniak, stelde daarover recentelijk al dat deze auto’s “during his lifetime” niet op de wegen verschijnen. Maar Elon Musk van Tesla liet in januari weten dat Tesla dit jaar nog met een volledig autonome auto komt. Dit doet ons denken aan de beloften van 2017, 2018, en 2019. Zeker, veel auto’s maken al zelf een noodstop, helpen je om in je rijbaan te blijven of rijden zelfstandig op de snelweg. Maar waarom zijn we nog niet waar we wilden zijn en wat kunnen we dit jaar verwachten?
Waar staan we nu?
De ontwikkeling naar een volledig autonome auto wordt meestal geanalyseerd volgens de 5 fases van de Amerikaanse Society of Automobile Engineers (SAE). In de eerste fase, dat was in de jaren ’80 van de vorige eeuw, wordt elektronica geïntroduceerd die de chauffeur helpt. In de 2e en 3e fase kan meer geavanceerde elektronica de controle al deels overnemen bij parkeren, hulp bij het binnen je rijbaan blijven en inhalen op de snelweg. In de 4e fase heeft de chauffeur nog controle in sommige omstandigheden, maar in de 5e fase is ook deze mogelijkheid weggenomen en is de auto volledig autonoom.
De meer geavanceerde auto’s zitten nu in de 3e fase, en grijpen soms in, zoals bij noodstoppen. Zo’n (semi)-autonome auto kun je al wel zelf op de snelweg laten rijden, bijvoorbeeld Tesla Model 3 met de Autopilot, de BMW 5-serie 2017 met "Drive Assistant Plus", de Mercedes-Benz E-Klasse 2017 met "Drive Pilot", de Volvo S90 2018 met "Pilot Assist ".
Waarom zijn we nog niet verder dan level 3?
De systemen zijn afhankelijk van de informatie die ze krijgen via een 5G netwerk en van eigen sensoren, camera’s lasers etc. Deze informatie moet verwerkt worden door een kunstmatige intelligentie (KI)…en die is nog niet op het “instinctieve” niveau waarmee mensen kunnen rijden terwijl ze mailen, krantje lezen enzovoorts. Maar het afgelopen decennium heeft de KI wel enorme vooruitgang geboekt, in vertalingen, games, objectherkenning- en deze grote vooruitgang was de factor die de optimistische voorspellingen voor zelfrijdende auto's in het midden van het afgelopen decennium aandreef. Maar ondanks enorme investeringen is een AI nog steeds geen betrouwbare chauffeur op onze wegen. Machine learning-systemen werken goed met een enorme hoeveelheid data, maar het verzamelen van gegevens voor zelfrijdende auto's is duur. En omdat sommige gebeurtenissen zeldzaam zijn - bijvoorbeeld getuige zijn van een auto-ongeluk, of gaten of rotzooi op de weg tegenkomen – kan een AI niet zo snel trainen als gehoopt werd.
Wie leidt de weg in 2020?
Niet Uber of Tesla, want die hebben spectaculaire risico’s genomen met enkele dodelijke slachtoffers als gevolg. Bestuurders van Tesla’s veronderstellen bijvoorbeeld dat ze met Autopilot hun ogen van de weg kunnen halen, ook wanneer ze dat niet zouden moeten doen. Dat is geen probleem bij volledig autonome voertuigen, maar nu is het een potentieel groot probleem. Maar er zijn twee statistieken die meer van pas komen dan de krantenkoppen om te evalueren hoe geavanceerd een zelfrijdend autoprogramma is. De eerste is het aantal gereden kilometers. Dat geeft aan hoeveel trainingsgegevens het bedrijf heeft en hoeveel het investeert in autonome auto’s. De tweede statistiek betreft het aantal ingrepen (momenten waarop een menselijke bestuurder het moet overnemen omdat de computer een situatie niet aankan) per gereden kilometer.
In beide statistieken is Google’s Waymo de duidelijke leider. Waymo kondigde in januari aan de kaap van 30 miljoen gereden kilometers gerond te hebben. In 2018 heeft Waymo iets minder dan 2 miljoen kilometer gereden in de Amerikaanse staat Californië, met 0,056 ingrepen elke 1.000 kilometer. Op de tweede plaats komt Cruise van General Motors, met iets meer dan 800.000 kilometer en 0,12 ingrepen per 1.000 kilometer. Die twee bedrijven lopen ver voorop in zowel aangetoonde gereden kilometers en ingrepen in de staat Californië, waar deze statistieken verplicht geregistreerd worden. We kunnen bijvoorbeeld begrijpen waar Wozniak’s pessimisme vandaan komt: de autonome auto van Apple’s Project Titan reed in 2018 130.000 kilometers met gemiddeld maar liefst 541 ingrepen per 1.000 kilometer. Een beschamend resultaat voor Apple; maar liefst een onwaarschijnlijke 10 duizend keer slechter dan concurrent Waymo van Google. Project Titan werd in 2019 dan ook op een laag vuurtje gezet. Maar voordat je geschokt je IPhone omruilt voor een Android: de cijfers voor 2019 kwamen uit ná Wonziak’s uitspraak en tonen een enorme verbetering met 5,27 ingrepen per 1.000 kilometer. Maar het totaal van 12.141 gereden kilometers toont aan dat Apple niet veel meer doet qua testrijden. Waymo heeft in de periode van 2017 tot 2018 het aantal ingrepen met de helft verminderd.
De zelfrijdende auto in 2020
We moeten dus dit jaar vooral kijken naar Waymo. Er rijden al sinds enkele maanden autonome auto’s op niveau 5 van Waymo in Arizona rond, in de rustige voorsteden van Phoenix. Dit is het zogenaamde Early Rider-program, waarin een groep van 400 personen met een geheimhoudingsovereenkomst de zelfrijdende auto's testen. Waymo heeft ook het commerciële Waymo One waarvoor ongeveer 1.000 mensen zijn uitgenodigd. En sommige van deze auto’s hebben al geen “trained safety driver” meer! Als alles goed gaat wordt de dienst dit jaar verder uitgebreid. Het is duidelijk een harde noot om te kraken, en de vooruitgang is langzaam. Dus de volledig autonome auto in de stad bestaat al, maar het zal nog wel wat jaren duren voordat we een Waymo in Nederland zullen zien…