Als het om elektrische voertuigen gaat, is actieradius de belangrijkste statistiek. Het bepaalt of je het wel of niet haalt naar de volgende openbare oplaadplek, je dagelijkse woon-werktrip kunt voltooien of in plaats daarvan aan de kant van de weg bent gestrand. De actieradius van een elektrische auto is zo belangrijk omdat elektrische voertuigen gemiddeld amper de helft van de afstand van benzineauto’s aan actieradius hebben voordat ze een "tankbeurt" nodig hebben. Welke factoren zijn van belang voor de actieradius?
Stad en land
In tegenstelling tot benzine auto's, waarvan de efficiëntie op de snelweg bijna altijd hoger is dan in de stad, hebben alle elektrische auto’s een hogere actieradius in de stad dan de snelweg. Een deel van de magie van elektrische auto’s in scenario's met lage en variabele snelheid is hun vermogen om energie terug te winnen door regeneratief te remmen. Maar buiten de stad neemt het verbruik van een elektrische auto dramatisch toe naarmate de snelheid toeneemt, omdat de elektromotor op een sneller en minder efficiënt punt draait. Zoals bij alle auto's, neemt de luchtweerstand natuurlijk toe bij een hogere snelheid, maar volledig elektrische auto’s worden in het bijzonder beïnvloed omdat ze maar één versnelling hebben, behalve de Porsche Taycan. Bergen en tegenwind zijn andere factoren die je tegen kunt komen onderweg die de actieradius dramatisch laten dalen.
Ook je rijstijl heeft invloed op de actieradius, zoals hard optrekken en remmen. In plaats van op het laatste moment op de rem te trappen, is het beter om vooruit te plannen om de auto op natuurlijke wijze regeneratief af te remmen en zo de kinetische energie in elektriciteit om te zetten. Door dit te doen, laadt de auto bij het afremmen de tractiebatterij op vergroot zo de actieradius. Deze soepele rijstijl is ook beter voor de weinige onderdelen van een elektrische auto die aan slijtage onderhevig zijn, zoals de remblokken en banden.
Dit is één van de belangrijkste financiële voordelen van elektrische auto’s: het ontbreken van een koppeling, transmissie en bewegende motoronderdelen vermindert de noodzaak van regelmatige controle, onderhoud en vervanging. Echter, als de banden te zacht opgepompt zijn kan dit de actieradius verkleinen. Nog een reden om de bandenspanning regelmatig te controleren!
Het Weer
Een volle tank van een benzineauto bevat ongeveer 500 kWh aan energie, veel meer dan de batterij van een elektrische auto, die varieert van slechts 17,6 kWh in de Smart EQ tot 100 kWh in een Tesla. Elk beetje energie dat wordt gebruikt, heeft een merkbare invloed op de actieradius. En in tegenstelling tot een benzineauto waar de restwarmte van de motor wordt gebruikt om de cabine te verwarmen met weinig invloed op de efficiëntie, wordt de cabine van een elektrische auto rechtstreeks vanuit de batterij verwarmd. Alle energie die voor comfort wordt gebruikt, kan niet worden gebruikt voor aandrijving. Echt warme zomerdagen waarop je de airco aan moeten zetten hebben we weinig, maar koude dagen hebben we genoeg en rond het vriespunt kan je actieradius met 35% dalen als je de verwarming aanzet. Ook de kou zelf heeft een negatieve invloed op de lihium-ion tractiebatterijen, waarvan de capaciteit met wel 30% kan afnemen bij erg lage temperaturen. Tegenwoordig zijn veel elektrische auto’s dan ook voorzien van een geconditioneerd accupakket: de accu kan gekoeld of verwarmd worden. Dit kost weliswaar wat energie, maar door het beter presterende accupakket wordt de actieradius verhoogd.
Welke elektrische auto heeft de grootste actieradius?
Als we de actieradius van elektrische auto’s vergelijken, wat zijn dan de elektrische auto’s waar je écht met op stap kunt? De elektrische auto met de grootste actieradius is de Tesla Model S Long Range Plus: maar liefst 720 kilometer op een volle lading. Ook de actieradius van Tesla Model 3 Long Range en de Tesla Model x doen het goed met resp. 568 km en 580 km actieradius. Met het podium al gevuld met de auto’s van Musk, komen we de Engelse Jaguar I-Pace tegen met 470 km actieradius. De Porsche Taycan met 93,4 kWh accupakket heeft een WLTP-actieradius van 484 km. De data over de actieradius van deze elektrische auto´s zijn verkregen volgens de WLTP-norm (Worldwide harmonized Light vehicles Test Procedure). Pas dan komen de auto’s uit de middenklasse aan bod, zoals de Kia e-Niro met 455 km en de Hyundai Kona met 464 km actieradius. De Kona heeft vorig jaar ook een record gevestigd tijdens een wedstrijd hypermiling door maar liefst 1.026 kilometer af te leggen op één lading
Maar de meeste gebruikers zullen de hun elektrische auto niet tot 100% opladen, de standaard is eigenlijk opladen tot 80%. Voor de laatste 10-15 procent wordt de oplaadsnelheid aanzienlijk vertraagd, en het leidt ook tot een verslechtering van de batterijcapaciteit in de loop van de tijd. Tesla raadt bijvoorbeeld aan het opladen te beperken tot 90 procent voor dagelijks gebruik.
Tot slot
De actieradius van de elektrische auto is belangrijk en kan gecompliceerd zijn. Voor de Nederlander, die gemiddeld 32 km per dag rijdt, is er normaal gesproken geen vuiltje aan de lucht en is de actieradius van de elektrische auto meer dan voldoende. Dus je kunt alles met de elektrische auto behalve dan op wintersport gaan? Nou, niet noodzakelijk want met een elektrische auto met een kleine of verouderde tractiebatterij kun je de stad eigenlijk niet verlaten zonder “range anxiety”. Besef je dat goed als je een tweedehands Renault Zoe van de eerste generatie of een Smart koopt, want beiden hebben een bereik van rond de 100 km. Dus op een koude winterdag kun je dan niet heen en terug van Rotterdam naar Utrecht zonder bij te laden- toch iets om over na te denken!