We willen allemaal dat onze nieuwe, dure banden zo lang mogelijk meegaan. Ieder jaar dat ze weer door de APK komen voelt als een overwinning, en automobilisten stellen verkopers dan ook vaak de vraag hoeveel seizoenen of kilometers hun banden mee zullen gaan. Het antwoord op deze vraag is helaas niet eenvoudig en hangt van meerdere factoren af. We zullen hier een aantal factoren bespreken die bepalend zijn voor wanneer banden vervangen moeten worden.
De leeftijd van de band: hoe lees je de productiedatum af?
Veel bestuurders zijn zich er niet van bewust dat iedere band zijn eigen leeftijd heeft.
Uiteraard moeten banden worden vervangen wanneer de technische staat geen verder gebruik toestaat en de veiligheid in het geding komt. Oude, versleten banden bieden geen tractie meer en zijn een gevaar voor de automobilist, passagiers en andere weggebruikers. Maar ook een band die weinig gebruikt wordt kan een leeftijd hebben waarop vervangen noodzakelijk is. Rijden op oude banden is tevens erg oncomfortabel en kan een oorzaak zijn van vele gevaarlijke situaties op de weg en schade aan de auto, dus je wilt zeker weten dat je band niet ouder dan 6 jaar is en dit kun je aflezen uit de productiedatum. De productiedatum van de band staat op de zijkant, achter het DOT-symbool, maar niet direct ernaast. Na DOT komt eerst een reeks cijfers/ letters, die duiden op de code van de fabriek waar de banden vandaan komen. De productiedatum wordt weergegeven door 4 diep gedrukte cijfers. De 4-cijferige reeks moet als volgt worden afgelezen: de eerste twee cijfers duiden op de week en de laatste twee op het productiejaar. Voorbeeld: 1519 betekent dat de band is vervaardigd in de 15e week van 2019, oftewel half april 2019.
De levensduur van de autoband: technische staat
Wanneer je de banden moet vervangen verschilt van geval tot geval vanwege de enorme verscheidenheid aan factoren die van invloed zijn op de slijtage van banden. Toch zijn er criteria die altijd van toepassing zijn, zoals de leeftijd van de band. De wet schrijft niet voor en, nog belangrijker, verbiedt niet om de weg op te gaan met banden die bijv. 10 jaar geleden geproduceerd zijn. Iedere automobilist moet echter weten dat autobanden iedere dag ouder worden. Dit komt niet alleen door dagelijks gebruik, met schuring en slijtage tot gevolg, maar ook door langdurig stilstaan, waardoor de banden vervormd raken.
Oude banden geven minder grip en hebben een langere remweg door vervorming en kleine beschadigingen en het oudere uitgeharde rubber geeft ook minder comfort.
De jaarlijkse autokeuring door een erkende service omvat ook controle van de banden. Wanneer de banden in slechte staat zijn, kan het zijn dat het voertuig niet tot het verkeer wordt toegelaten. Dit zijn echter uitzonderlijke gevallen; in een normale situatie moet de bestuurder al veel eerder reageren. Het is nuttig om een vertrouwde bandenservice te hebben, die de staat van de banden controleert zodra er twijfels ontstaan. Beschadigde banden hoeven niet alleen het gevolg te zijn van de leeftijd van de band maar ook bijv. door het oprijden van te hoge stoepranden, ongelijkmatige slijtage van het loopvlak of slechte balancering.
Banden slijten ook veel sneller wanneer ze niet worden gebruikt. Dit gebeurt wanneer banden op een auto gemonteerd zijn die niet wordt gebruikt (tijdens langdurige stilstand raken ze vervormd) en wanneer de banden verkeerd worden opgeslagen. Als autobanden in gebruik zijn dan houden de anti-UV-oxidatiechemicaliën in de compositie de banden flexibel. Wanneer banden gedurende een lange periode niet gebruikt worden verdelen deze chemicaliën zich niet gelijkmatig meer waardoor er droge plekken verschijnen, hetgeen tot scheuren in de wang van de band kan leiden. Dus moet je opgeslagen banden zo min mogelijk aan UV- straling, of chemische producten, blootstellen. Bewaar banden in een donkere zak los van de grond, het liefst op een bandenrek, in een koele (tussen -5°C en + 25°C), droge (maximale luchtvochtigheid van 70%) en schone omgeving. Ongeacht hoeveel je rijdt, na 10 jaar is een band echt niet meer bruikbaar; de chemische compositie is door de jaren aangetast. Na zes jaar doe je er goed aan om de band jaarlijks door een expert te laten controleren.
De levensduur van de band: profiel
Meestal zal de levensduur van je band bepaald worden door het profiel, dat al dan niet gelijkmatig afslijt. De wet staat het gebruik toe van banden met een minimale profieldiepte van 1,6 mm. Specialisten uit de branche geven echter unaniem aan dat deze profieldiepte de grip aanzienlijk vermindert en de remweg verlengt, en raden daarom aan om eerder van banden te wisselen. Voor winterbanden moet de grens van de diepte tussen de loopvlakblokken minimaal 4 mm bedragen en in geval van zomerbanden 3 mm. Zo blijft de auto gevrijwaard van slippen of levensgevaarlijke aquaplaning. Iedere band beschikt over een TWI-slijtage-indicator van het loopvlak, gekenmerkt met een driehoeksymbool. Sommige modellen hebben daarnaast nog aanvullende markeringen ter indicatie van de slijtage. Dit is zeer nuttig voor automobilisten, die op de meest ongeschikte momenten kunnen worden verrast door de noodzaak tot een bandenwissel.
Bestendigheid van de banden
Vanwege de enorme verscheidenheid aan factoren die van invloed zijn op de slijtage van banden, is het moeilijk te zeggen wanneer je autobanden moet vervangen. Op basis van analyse van de slijtagebestendigheid is echter duidelijk te zien dat de meeste automobilisten met een gematigde rijstijl 25000 tot 50000 km afleggen op een set banden. Let hierbij op dat de allergoedkoopste banden uit Azië gemakkelijk 1/3 minder lang meegaan, dus deze lagere kosten voor het vervangen van de band heeft grote invloed op de levensduur.
Na hoeveel kilometer een band vervangen moet worden, hangt af van vele zaken als:
- Schuurbestendigheid (compound, loopvlakprofiel, constructie)
- Soort afgelegde routes (stad, snelweg, bergwegen)
- Type wegdek (grofheid)
- Handhaving van de juiste bandendruk
- Belasting en rijstijl
Voor winterbanden geldt dat hun speciale compound ze minder bestendig maakt. Daarom kan de levensduur van winterbanden wel 15-30% korter zijn dan zomerse modellen. Dit verschil kan nog groter worden wanneer we de winterbanden gebruiken bij temperaturen boven de 10°C.
Tot slot
De chemische compositie van een band staat niet toe dat deze na 10 jaar nog gebruikt wordt. Zes jaar wordt als veilige marge aangehouden voor de leeftijd van autobanden, en die kun je met de DOT code controleren. Banden kunnen behalve door de leeftijd ook beschadigd raken door de kwaliteit van de wegen en het rijgedrag van de bestuurder. Ook het klimaat heeft veel invloed: extreme temperaturen, sterk zonlicht, ozon, regen sneeuw en ijs… het zijn allemaal factoren die niet goed voor een band zijn. Maar een correct onderhoud zal de levensduur van een band verlengen, dus controleer daarom regelmatig de bandenspanning, loopvlakslijtage en de uitlijning. En de kosten voor het vervangen van je autobanden vallen eigenlijk best mee als je bedenkt hoeveel jaar ze meegaan!