Anticiperen heeft alles te maken met het lezen van je omgeving en bewust blijven door je ogen en oren open te houden. Maar wat is anticiperend rijden? Dat is precies het tegenovergestelde van wat we dagelijks zien: door een winkelstraat lopen en struikelen over een losse stoeptegel of tegen iemand opbotsen omdat je zo verdiept bent in je telefoon. Wat is het beste rijgedrag m.b.t. anticiperend rijden? Net als koelbloedig door diezelfde winkelstraat slenteren en je verstand gebruiken om de losliggende stoeptegel en de persoon die treuzelt voor een winkel slim te ontwijken, zodat jij en de ander niet tegen elkaar opbotsen. In het verkeer wordt dan vaak de term “defensief rijden” gebruikt. Ondanks dat het wat heftig klinkt is defensief rijgedrag een geweldige vaardigheid om te leren, en anticiperen is hier een belangrijk onderdeel van. Hier zijn enkele belangrijke tips waar je op moet letten, recht voor je, in de verte, naast je of zelfs achter je…
Op het platteland
Heerlijk rustig toch, het platteland? Wij als Nederlanders weten wel beter dankzij de polderblindheid, waarbij je alertheid vermindert doordat er niets te zien (lijkt) te zijn. Houd je ogen en oren open voor tractoren, die meestal heel langzaam rijden. Boeren zullen soms aan de kant gaan en een teken geven dat je kan passeren, dus als je alert blijft, kun je snel handelen en het verkeer vlot laten doorstromen. Sommige plattelandswegen kunnen erg smal zijn, dus wees niet bang om te claxonneren als je een scherpe bocht niet kunt overzien. Indien mogelijk, luister of je auto’s hoort naderen en let op koplampen. Probeer te anticiperen waar de inhaalplaatsen zijn, zodat je niet achteruit hoeft te rijden als de weg te smal is voor tegenliggers om elkaar te passeren. In bergachtige gebieden komt er vaak een extra rijstrook bij zodat je traag verkeer kunt inhalen, dus zorg dat je in de goede versnelling zit om in te halen.
Kruisingen op het platteland zullen geen verkeerslichten hebben, dus je zult extra moeten opletten. Verwacht altijd dat een auto of motor plotseling een gelijkvloerse kruising oprijdt in plaats van geduldig te wachten tot je voorbij bent gereden.
Ook het wegdek zelf zal niet altijd in perfecte staat zijn en veel meer aan de weersomstandigheden onderhevig zijn dan in de stad. Sneeuw, ijs en zelfs hevige regen maken het rijden gevaarlijk en vertragen de doorgang, dus het is belangrijk om zelfs kleine obstakels zoals grote plassen in de gaten te houden. Maar niet alleen in de winter anticiperen goede chauffeurs op de verslechterde wegomstandigheden en gaan daarom langzamer rijden. In de zomer kan verblinding door de zon een echt probleem zijn, waardoor het bijna onmogelijk wordt om te zien wat er voor je ligt. Raak echter niet in paniek - doe de zonneklep omlaag, activeer de ruitenwissers om alle schittering en vuil van de voorruit te verwijderen, controleer je achteruitkijkspiegel en rem dan af.
In de stad
Bij verkeerslichten is anticiperen ook erg belangrijk. Als je slim bent en ziet dat de verkeerslichten die je nadert op groen staan kun je de snelheid aanpassen zodat je er zo doorstroomt. Anderzijds kunnen lichten in de verte die al een tijdje op rood staan, op groen springen als je ze trager nadert, zodat je niet hoeft te remmen of zelfs helemaal niet hoeft te stoppen. Door soepel te rijden verbruik je minder brandstof en slijten de remmen minder. Door te letten op verkeersstromen krijg je een goed idee wanneer de lichten voor je op groen springen, en in sommige steden gaan de verkeerslichten in volgorde op groen, wat prima werkt als de doorstroming voldoende is.
Let vooral op fietsers, voetgangers, voertuigen van hulpdiensten en geparkeerde auto's. Andere mensen vroeg opmerken zal jou en hen veilig houden.
Je verdwaalt in de overvloed aan borden, rijstroken en on board informatie, dus anticiperen welke rijstrook je moet volgen bespaart veel stress verderop. Op snelwegen wordt meestal duidelijk aangegeven welke rijstrook waarheen gaat, maar in de stad zijn bestemmingen soms op het wegdek zelf aangegeven, zodat de bestuurder alert moet zijn om ze te herkennen. Zorg er ook voor dat je op de juiste rijstrook zit als je een rotonde helemaal rondrijdt. Situaties waarbij twee rijstroken in één overgaan, leiden vaak tot frustratie omdat veel automobilisten tot het laatste moment wachten en dan proberen zich erin te frommelen- maar bedenk dat het overbekende verhaal van ritsen ook binnen de stad werkt. Veel steden hebben tegenwoordig ook busstroken, waar het verboden is om tussen bepaalde tijden te rijden, dus let op de borden.
In de stad hebben vrachtwagens en bussen veel ruimte nodig om uit te zwenken en af te slaan, dus als je die voor je ziet, vertraag dan en probeer uit te zoeken wat ze gaan doen. Als je té dicht bij komt kun je dan zomaar een opstopping veroorzaken.
Parkeergarages zijn een nachtmerrie voor chauffeurs en voetgangers, ze vereisen speciale alertheid vanwege rennende kinderen, op hol geslagen karretjes en andere auto's die schijnbaar uit het niets opduiken. Als je in een parkeergarage rijdt, let dan op achteruitrijlichten, dichtslaande kofferbakken en deuren die open of dicht gaan, want dat zijn allemaal aanwijzingen voor waarschijnlijke beweging. Als een parkeerplaats is afgesloten met een slagboom, zorg er dan voor dat je het gevalideerde ticket bij de hand hebt, zodat je meteen door kunt rijden. Maak er een gewoonte van om het ticket bijvoorbeeld in het middenconsole te bewaren, en niet onderin je tas.
Tot slot
We hopen dat deze tips met betrekking tot anticiperen en defensief rijden je goed van pas komen. Als je in je rijgedrag deze tips voor anticiperend rijden opneemt zul je zien dat je niet alleen veel minder stress ervaart, maar ook flink bezuinigt op brandstof en onderhoud!